Wielkanoc w Ameryce Łacińskiej

Jak na całym świecie, tak również katolicy w Ameryce Łacińskiej przeżywają Święta Wielkanocne zwane tam Semana Santa (Święty Tydzień). Pokutnicy, drogi krzyżowe i procesje są nieodłącznym elementem tradycji wielkanocnej, ale nie jedynym bowiem każde święto katolickie wzbogacane jest lokalnymi obrządkami, wierzeniami czy elementami kulinarnymi.

 

W Boliwii zwyczajem jest pielgrzymka do sanktuarium w Copacabanie nad jeziorem Titicaca. Tysiące katolików przebywa 156 kilometrów z La Paz aż do Copacabany. W Wielki Piątek w regionach Altiplano kultywuje się tzw. „czas bez Boga”. Wierzy się, że Bóg umarł i nie widzi co dzieje się na świecie dlatego kradzież owoców czy warzyw nie jest grzechem. Te trzy święte dni aż do poranka Zmartwychwstania w barwny sposób pokazała Claudia Llosa w swym filmie „Madeinusa”. Indianie wierzą, że w Te dni grzech nie istnieje dlatego oddają się orgii pijaństwa, religijnej dewocji i rozwiązłości.

 

W Ekwadorze Wielki Tydzień wiąże się z procesjami i potrawą zwaną franesca – jest to gulasz składający się z ryby, ziaren, mleka, jajka i smażonego banana. W Quito – stolicy kraju w Wielki Piątek ma miejsce procesja, w której obecne są postacie Jezusa i Maryi. Odbywa się ona ulicami starej, kolonialnej części miasta.

 

W Peru największe obchody mają miejsce w Ayacucho na południu kraju.
Odbywają się tu wielotysięczne procesje, na których wybrzmiewają pieśni w jezyku keczua. W stolicy – Limie mieszkańcy odwiedzają siedem najważniejszych kościołów w obrębie kolonialnej części miasta (Centro Historico). Wzgórze znajdujące się po drugiej stronie rzeki Rimac – Cero Cristobal jest tłem odbywającej się Drogi Krzyżowej.

 

Ameryka Środkowa słynie z przygotowań wielkich dywanów kwiatowych.
Ich tworzenie rozpoczyna się w Wielkim Tygodniu, a do ich wykonania angażują się całe społeczności.

 

W Gwatemali tradycyjnie spożywa się dorsza, suszone ryby panierowane oraz napój przygotowywany ze sfermentowanej skórki ananasa, kukurydzy, imbiru i cynamonu.

 

W Panamie tradycją są procesje z wizerunkami świętych: Piotra, Jana i Jakuba oraz Matki Boskiej.

 

Na Dominikanie w Wielkim Tygodniu odbywa się procesja połączona z tańcem, szczególnie w regionach uprawy trzciny cukrowej. Typowym daniem jest czerwona fasola na słodko – gotowana z cukrem, mleczkiem kokosowym, camote.

 

Wenezuela słynie z tradycyjnego spalenia postaci Judasza w Wielką Niedzielę.

 

W Paragwaju w Wielki Piątek w rodzinnym gronie przygotowuje się potrawę w specjalnym glinianym piecu zwanym w języku guarani tatakua.

 

W Brazylii – drugim największym kraju katolickim Wielkanoc kojarzy się raczej z okresem odpoczynku i podróży. Podobnie jest w Urugwaju, uważanym za najbardziej laicki w całej Ameryce Łacińskiej – to również okres wyjazdów.

 

W Argentynie to święto bardzo rodzinne, tradycyjnie spożywa się posiłek – empanadas (postne), dorsza, paellę również popularne jest typowe argentyńskie asado (różne grillowane mięsa).

 

Nie sposób nie wspomnieć o Wyspie Wielkanocnej, należącej do Chile, która została odkryta przez Jacoba Roggeveena w niedzielę wielkanocną w 1722 roku. I choć wyspa cieszy się wielką popularnością wśród turystów, którzy przybywają tu tłumnie w okresie Wielkiej Nocy, tak naprawdę nic wspólnego z obchodem tych świąt nie ma. Wyspa znana jest z wielkich, kamiennych posągów przedstawiających głowy moai a jej nazwa to tylko szczęśliwy zbieg okoliczności.

 

Wielkanoc jest najważniejszym świętem dla Indian. I choć tyle różnic w jej obchodzeniu pomiędzy krajami Ameryki Łacińskiej jest coś wspólnego co je łączy – radosne procesje ulicami miast. Mieszkańcy tłumnie uczestniczą w pochodach z wizerunkami Maryi, Jezusa i wielu Świętych. Nie sposób nie pomyśleć o naleciałościach hiszpańskich, gdzie wiele cofriadias (procesji) wędruje ulicami miast. Ich organizacją zajmują się bractwa kościelne. Pochód męczenników ubrany jest w jednakowe stroje – długie szaty i spiczaste nakrycia głowy, zasłaniające zupełnie ich twarze (w ten sposób w średniowieczu ubierane były osoby ukarane przez Inkwizycję). I podobnie jak za oceanem w procesjach wynoszone są figury Świętych na wielkich rzeźbionych platformach – ołtarzach, czasami ważących nawet po 200 kg. Wesoła atmosfera jest zawsze nieodłącznym elementem pochodów.

 

Autor: Marta Podleśna – Nowak, Aleksandra Konczewska,